blended whisky
Blended whisky is wereldwijd gezien met afstand het meest populaire type whisky. De blends nemen – ondanks de enorme populariteit van single malt – nog steeds zo’n 90% van de Schotse whiskyproductie voor haar rekening. De diversiteit is enorm – maar wat is blended whisky nu eigenlijk precies?
Geschiedenis van Blended Whisky
Hoewel het stoken van whisky in de Schotse Hooglanden al eeuwenoud is, werden er pas in 1823 minder restricties op gelegd, om er voor te zorgen dat legaal stoken makkelijker en illegaal stoken moeilijker werd. De meeste whisky van toen was vaker wel dan niet van bedroevende kwaliteit. De toen opkomende kruideniers (zoals Johnnie Walker, de Chivas Brothers en George Ballantine) begonnen met het toevoegen van diverse ‘hulpmiddelen’ om de inferieure kwaliteit te maskeren, maar de scherpe smaak verminderen bleek lastig. Al gauw kwam er vraag naar zachtere whisky met een hogere kwaliteit. Toen in 1830 continue-distillatie werd uitgevonden (de zogenaamde Coffey Still) door de Ierse douanebeambte Aeneas Coffey, werd de productie van graanwhisky vele malen efficiënter en goedkoper. Tegelijkertijd werd er al sinds enige jaren op gerst hoge belasting geheven, zodat men uitweek naar andere graansoorten. Omdat de Schotse wet niet toestond om malt –en graanwhisky te mengen, verkocht men beide varianten los van elkaar en werden de eerste ‘blends’ op verzoek van klanten ‘gecreëerd’. Pas in 1860 gaf de Spirits Act toestemming om de verschillende whiskysoorten bijeen te mengen: deze mogelijkheid om een lichter, toegankelijker type whisky te ontwikkelen maakte de categorie blended whisky een feit.
Het succes was onmiddellijk; en voor het eerst werd Schotse whisky ook in de rest van de wereld een geliefde en gerespecteerde drank. De verkopen schoten de lucht in – en de rest is geschiedenis. Daarbij dient wel opgemerkt te worden dat Schotland ook over geluk weinig te klagen hadden. Ten eerste: tot aan omstreeks 1900 was de Ierse whiskey vele malen populairder dan Scotch whisky (Schotse whisky had tot aan de opkomst van de blends vaak een ruw en hard karakter). Echter wilden de Ierse distillateurs niets weten van de categorie blended whisky en hield men halsstarrig vast aan de traditionele Pot Still Whiskey. Deze standvastigheid gaf Schotse whisky een voorsprong die zij nooit meer zijn verloren. Tegenwoordig zijn er vele populaire Ierse whiskey’s, zoals Jameson Whisky, Bushmills Original en Tullamore Dew, maar de Schotten domineren nog steeds de (blended) whiskymarkt. Ten tweede was er aan het einde van de 19e eeuw een groot tekort aan wijn, cognac en andere Franse brandy doordat de beruchte Phylloxera druifluis volledige oogsten had vernietigd. Het ‘gat’ wat hierdoor ontstond, werd dientengevolge opgevuld met Scotch whisky.
nieuwe stijlen
Doordat men whisky van andere granen dan gerst mocht maken, kon men ook diverse smaken produceren die het uiteindelijke product een consistente, herkenbare ‘huisstijl’ gaven. Zo distilleert men graanwhisky – behalve van gemoute gerst – van onder andere:
Tarwe: de voornaamste soort bij het maken van Schotse graanwhisky. Geeft soepelheid, met tonen van honing en vanille.
Rogge: wordt veel verbouwd in Oost –en Noord Europa, voor onder andere de productie van vodka. Geeft tonen van gedroogd fruit en pepermunt.
Mais: essentieel onderdeel van Bourbon. Geeft de meeste alcohol per ton. Bevat tonen van toffee, specerijen en vanille.
Buiten Schotland om maken ook Ierland, Canada, de VS en Japan diverse blended whisky’s. Deze landen hebben echter een stuk minder distilleerderijen om uit te kiezen, dus vervaardigen zij zelf vaak verscheidene malt –en graanwhisky’s in house om zo toch een blend met een complexe smaak op de markt te kunnen brengen.
blended malt whisky
Een speciale variant binnen het blended segment is de blended malt: deze bestaat uit louter single malts van verschillende distilleerderijen. Hier wordt geen graanwhisky (grain whisky) bij gebruikt en dit zorgt vaak voor een stevigere smaak, vergelijkbaar met een single malt – bovendien kun je meer complexiteit creëren door het beste van diverse single malts samen te voegen. Johnnie Walker Green Label en Monkey Shoulder zijn bekende voorbeelden van blended malt whisky.
Door het enorme succes van blended whisky hebben bepaalde verafgelegen single malts sluiting kunnen voorkomen. Merken zoals Caol Ila, Talisker en Ardberg danken een groot gedeelte van hun bestaan voornamelijk aan het feit dat hun single malt een belangrijke component is in bepaalde beroemde blended whisky’s. Zo zijn Caol Ila en Talisker beide hoekstenen in Johnnie Walker Green Label en is Ardbeg onmisbaar voor de typische smaak van Ballantine’s en Teacher’s. Ook gebeurt het vaak dat de grote merken de betreffende distilleerderij overnemen (om zo altijd voorzien te zijn van toevoer van hun essentiële single malt) of worden er distilleerderijen gebouwd om een specifieke single malt te vervaardigen voor een succesvolle blend; zo heeft Dewar’s speciaal voor hun succesvolle blends de Aberfeldy distilleerderij gebouwd.
Een veel gehoorde misvatting is dat single malts geen blend zijn – echter zijn de meeste single malts ook samengesteld uit diverse leeftijden en afkomstig uit verschillende vaten. Alleen single malts die gebotteld worden vanuit één enkel vat (de zogenoemde single cask of single barrel) zijn dus geen blend. Ook bij single malts is het van belang om verschillende vaten en leeftijden bijeen te blenden om zo een product met een consistente smaak aan te kunnen bieden.
uit welk glas drink je whisky?
Het ideale glas om een goede whisky uit te drinken is volgens de kenners eentje met een grote tulpenvorming met een voetje. Dit glas is dan klein genoeg om de geur niet al te snel te laten vervliegen, en groot genoeg om de neus te betrekken bij het nuttigen van de whisky. Een cognacglas voldoet over het algemeen ook prima aan deze criteria. Interesse in zo'n whisky glas? Klik dan hier.
de goedkoopste whisky bij dirck3
Dirck3 heeft een ruim assortimenten aan whisky in huis. Voor de goedkoopste whisky en andere diverse dranken bent u bij Dirck3 slijterij aan het juiste adres!
Neem ook een kijkje bij al onze andere dranken met de laagste prijs. We zijn ten slotte de goedkoopste van Nederland! Zoals onze blended scotch whisky, single grain whisky en single malt scotch whisky.