Schotse whisky

Schotse whisky of Scotch whisky is net als Ierse whiskey één van de oudst bekende whisky soorten. Net zoals bij de Ieren waren het Schotse monniken die begonnen met de distillatie van de drank. Zo is de eerst bekende Scotch whisky volgens papieren ontstaan op 1 juni 1994. Waarschijnlijk was dit niet de eerste keer dat de Schotse whisky gedistilleerd was. Friar John Cor was de producent van de eerste whisky uit Schotland.

Schotse whisky afkomstig uit Iers Gallië

De naam ‘whisky’ is niet afkomstig uit Schotland. Het is namelijk afkomstig van het Iers-Gallische woord ‘usige breatha’. De letterlijke vertaling hiervan is ‘levenswater’. Toen de Schotse monniken op primitieve en gevaarlijke manieren de Schotse whisky distilleerden werd deze oorspronkelijk niet gebruikt om te drinken voor het genot. Zo geloofde men dat de drank medische werking had en zou zorgen voor een langere levensduur. Ook zou het helpen tegen kreupelheid en pokken.

Nationale erkenning van Schotse Whisky 

Zowel de vraag als de distillatie technieken gingen in de loop van tijd hard vooruit. Zo werd het standaard om thuis in Schotland Scotch whisky in huis te hebben. Het was ideaal in koude winters of wanneer er bezoek over de vloer kwam. Mede door de grote populariteit van de drank besloot het Schotse parlement in 1707 in te grijpen. Zo kwamen er nieuwe belastingtarieven voor het distilleren van whisky. Steeds meer Schotten begonnen aan het illegaal produceren van de Schotse whisky. De jaren erna werd whisky smokkelen een zaak waar alle lagen van de samenleving deel van uit maakte.

Legalisering van Schotse Whisky

Rond 1820 was ongeveer over de helft van de gedronken Scotch whisky geen belasting betaald. Illegale handelaren waarschuwden elkaar voor wanneer er ambtenaren in de buurt waren en maakten enorme winst. Hertog van Gordon vond dat het klaar was met de illegale whiskyhandel en stapte naar het parlement. Hij stelde voor dat het legaal handelen van Schotse whisky winstgevend moest zijn. Vanaf 1823 was het mogelijk om een vergunning te kopen voor 10 pond. Zo werden de illegale handelingen snel de wereld uit gebracht.

Het grote succes van Schotse Whisky

Ondanks de toenemende populariteit van de whisky uit Schotland was wijn nog steeds de meest geconsumeerde drank ter wereld. Hier zou echter snel verandering in komen. Rond de jaren 1880 ging het compleet mis voor de Franse wijngaarden. Zo was er een agressieve soort bladluis ontstaan die alle wijngaarden ruïneerden. In de opeenvolgende jaren zou het tekort aan wijn steeds groter worden. De Schotten hebben geanticipeerd op deze instorting. Tegen de tijd dat er geen wijn tekort meer was, was Scotch whisky al een wereldwijde hit geworden.

Scotch Whisky Soorten

Niet alleen de instorting van de Franse wijn was een reden voor het succes. In 1831 vond Aeneas Coffrey een nieuwe soort whisky. Dit was de graan whisky. Qua smaak was deze lichter en minder intens dan de whisky die men gewend was. Zo sprak deze een groter publiek aan en werd er nog meer succes geboekt op de whiskymarkt. Zo zijn de 2 bekendste soorten Scotch whisky tegenwoordig single malt whisky en single grain whisky. Wij vertellen je graag heet verschil tussen deze twee.

Single Malt Whisky 

Single malt whisky is de bekendste Scotch whisky ter wereld. Deze whisky mag ook alleen in Schotland geproduceerd worden. De whisky heet single malt omdat die afkomstig is uit één distilleerderij. De single malt is zacht van smaak. Dit komt mede door het gebruik van Amerikaans eikenhout. Het bewaren van de whisky in de eikenhouten vaten zorgt voor een fijne smaak. Zo zijn er bij single malt smaken als kaneel, sinaasappel en peer te herkennen.

Single grain whisky

In tegenstelling tot de single malt is er bij single grain whisky geen eis dat de grondstof gerst is. De single grain whisky moet van een type graan gemaakt worden maar het maakt niet uit welke dit is. Er worden dus bijvoorbeeld tarwe, maïs of rogge gebruikt. Wederom wordt deze whisky in één distilleerderij geproduceerd. De whisky is wat lichter en scherper van smaak. Zo is de single grain whisky beter weggelegd voor een grotere doelgroep.

Welke Schotse Whisky regio’s zijn er?

In Schotland zijn er 5 regio’s die in elke regio een andere “malt” maken. Omdat er zoveel whisky’s uit Schotland komen is het op deze manier ook gemakkelijker te onderscheiden. Elke regio heeft zijn eigen kenmerken.

Speyside regio

Deze regio ligt eigenlijk in de Highland regio. Maar officieel wordt er wel degelijk onderscheid gemaakt. Voorheen ontstond er namelijk wel eens een twijfel of een whisky uit Speyside of Highland kwam. Wat Speyside kenmerkt is de over het algemeen zachte whiskysoorten die soms ook zoek van smaak zijn. Florale (bloemachtige) en peated whisky’s komen ook veelal uit de Speyside regio.

Highlands regio

Dit is verreweg de grootste Schotse whisky regio. Deze uitgebreide regio heeft veel verschillende soorten. Over het algemeen kan de Highland whisky beschreven worden als een krachtige single malt met diepe tonen van turf en rook. Omdat de Highland regio zo groot is, zijn er ook whisky’s die juist erg zacht van smaak zijn. 

Lowlands regio

Lowland whisky’s zijn vaak lichter van smaak dan andere soorten Schotse whisky. Ze worden geproduceerd in de Lowlands, dat zich in het zuiden van het land bevindt.

Islay regio

Islay whisky’s zijn bekend om hun robuuste, rijke en rokerige smaak. Deze whisky's worden geproduceerd op het gelijknamige eiland Islay. Islay whisky’s zijn meestal donker van kleur en hebben een uniek karakter. Sommige liefhebbers vinden de smaak van Islay whisky's te sterk, maar voor anderen is dit juist een van de aantrekkelijke kenmerken. 

Campbeltown regio

De Campbeltown regio ligt in het zuidwesten van Schotland en grenst aan de zee. Deze regio produceert voornamelijk whisky’s die rijk en pittig van smaak zijn. Het betreft hier vaak single malts.

Bekijk ze hier. Bekijk ook de Ierse en Amerikaanse whiskey's.